This content has been archived. It may no longer be relevant
नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशन , २०१३ दिनांक १० सप्टेंबर यात अधिसूचित केले आहे, त्याच उद्देश्‍य एक संपूर्ण जीवन जीनेसाठी अच्‍छी मूल्‍यांच्‍या अच्‍छी गुणवत्‍ता खाद्यान्‍यतेवर अवलंबून आहेत दृष्‍टिकोण खाद्य आणि पौषिक सुरक्षा प्रदान करणे. या कायद्यात , सार्वजनिक सार्वजनिक वितरण प्रणाली (पीडीएस) अंतर्गत राजसहायता प्राप्‍त खाद्यान्‍न प्राप्‍त करण्यासाठी ७५ ग्रामीण आबादी आणि ५० शहरी आबादी कव्हरेज काटी आहे अशा प्रकारे सुमारे दोन तृतीयांश लोकसंख्या कव्हर केली जाईल.
पात्र व्यक्तीला अनुक्रमे तांदूळ/गहू/भरड तृणधान्ये प्रति किलो ३/२/१ च्या अनुदानित किमतीवर प्रति व्यक्ती ५ किलो अन्नधान्य मिळण्यास पात्र आहे. सध्याची अंत्योदय अन्न योजना कुटुंबांना , ज्यामध्ये सर्वात गरीब कुटुंबांचा समावेश आहे , दरमहा प्रति कुटुंब ३५ किलो धान्य मिळत राहील.महिला आणि मुलांसाठी पोषण आधारावरही हा कायदा विशेष लक्ष देतो.
गरोदर स्त्रिया आणि स्तनदा मातांना देखील गरोदरपणात आणि बाळाच्या जन्मानंतर ६ महिन्यांनी आहाराव्यतिरिक्त ६००० रुपयांपेक्षा कमी नसलेला मातृत्व लाभ मिळण्याचा अधिकार आहे. १४ वर्षांपर्यंतच्या मुलांना देखील निर्धारित पोषण मानकांनुसार आहार मिळण्याचा अधिकार आहे. हक्काचे अन्नधान्य किंवा अन्नाचा पुरवठा न झाल्यास लाभार्थीला अन्न सुरक्षा भत्ता मिळेल. या कायद्यात जिल्हा आणि राज्य स्तरावर तक्रार निवारण यंत्रणा स्थापन करण्याची तरतूद आहे. पारदर्शकता आणि उत्तरदायित्व सुनिश्चित करण्यासाठी या कायद्यात स्वतंत्र तरतूदही करण्यात आली आहे.
नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशन उद्दिष्ट:
१. तांदूळ गहू आणि डाळींचे उत्पादन वाढवून लागवड क्षेत्राचा विस्तार आणि उत्पादकता वाढवणे.
२. मातीची सुपीकता आणि उत्पादकता सुधारणे.
३. रोजगाराच्या संधी निर्माण करा.
४. शेतीवर आधारित अर्थव्यवस्थेला चालना देणे.
राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा लक्ष्य:-
भारत सरकारने वाढत्या लोकसंख्येच्या अन्न उत्पादन आणि अन्न वापरातील स्थिरता लक्षात घेऊन ऑगस्ट २००७ मध्ये केंद्र पुरस्कृत नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशन सुरू केली.गहू तांदूळ आणि डाळींची उत्पादकता शाश्वत आधारावर वाढवणे हे या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे जेणेकरुन देशातील अन्न सुरक्षा परिस्थिती सुनिश्चित करता येईल. प्रगत तंत्रज्ञान आणि कृषी व्यवस्थापन उपक्रमांच्या प्रसाराद्वारे या पिकांच्या उत्पादनातील अंतर भरून काढणे हे त्याचे ध्येय आहे.
नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशनचे प्रमुख घटक:-
- तांदूळ राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियान
- गहू राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियान
- कडधान्य राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियान
११ व्या पंचवार्षिक योजनेच्या कालावधीसाठी (२००७-०८ ते २०११-१२) राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियानाचा आर्थिक परिणाम रु. ४८८२.४८ कोटी असेल. यासाठी लाभार्थी शेतकरी त्या जमिनींवर सुरू केलेल्या एकूण खर्चाच्या ५० टक्के रक्कम उचलतील म्हणजेच त्यांना निम्मी रक्कम भरावी लागेल.लाभार्थी शेतकऱ्यांना यासाठी बँकेकडून कर्जही मिळू शकते. अशा स्थितीत शेतकऱ्यांना देण्यात येणाऱ्या अनुदानाची रक्कम बँकांना देण्यात येणार आहे.या योजनेच्या अंमलबजावणीच्या परिणामी २०११-१२ पर्यंत तांदूळ उत्पादनात १० दशलक्ष टन गव्हाच्या उत्पादनात ८ दशलक्ष टन आणि डाळींच्या उत्पादनात २ दशलक्ष टनांनी वाढ होईल. टन त्याचबरोबर अतिरिक्त रोजगाराच्या संधीही निर्माण होतील.
नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशनअंतर्गत समाविष्ट राज्ये:-
१. तांदूळ अंतर्गत १४ राज्यांतील १४२ जिल्हे (आंध्र प्रदेश असम बिहार छत्तीसगड झारखंड कर्नाटक मध्य प्रदेश ५ ओरिसा तामिळनाडू उत्तर प्रदेश आणि पश्चिम बंगाल) समाविष्ट केले जातील.
२. ९ राज्यांतील १४२ जिल्हे (पंजाब हरियाणा उत्तर प्रदेश बिहार राजस्थान मध्य प्रदेश गुजरात महाराष्ट्र आणि पश्चिम बंगाल) गव्हाखाली येणार आहेत.
३. राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियान १६ राज्यांमधील ४६८ जिल्हे (आंध्र प्रदेश बिहार छत्तीसगड गुजरात कर्नाटक मध्य प्रदेश महाराष्ट्र ओरिसा राजस्थान तामिळनाडू पंजाब हरियाणा उत्तर प्रदेश आणि पश्चिम बंगाल) राष्ट्रीय अंतर्गत समाविष्ट केले जातील. अन्न सुरक्षा अभियान.
४. या योजनेंतर्गत या जिल्ह्यांमध्ये २० दशलक्ष हेक्‍टर भात क्षेत्र १३ दशलक्ष हेक्‍टर गहू आणि ४.५ दशलक्ष हेक्‍टर कडधान्य क्षेत्राचा समावेश करण्यात आला आहे जे धान आणि गव्हाच्या एकूण पेरणी क्षेत्राच्या ५० टक्के आहे. डाळींसाठी अतिरिक्त २० टक्के क्षेत्र तयार केले जाईल.
नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशन फायदे:-
१. क्षेत्र विस्तार आणि उत्पादकता वाढीद्वारे लक्ष्य पिकांच्या उत्पादनात शाश्वत वाढ
२. वैयक्तिक शेत स्तरावर जमिनीची सुपीकता आणि उत्पादकता पुनर्संचयित करणे
३. शेती स्तरावर निव्वळ उत्पन्नात वाढ
राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा कायदा आवश्यक कागदपत्रे:-
- आधार कार्ड
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- भामाशाह कार्ड
- आवश्यक कागदपत्रांची यादी
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- मतदार ओळखपत्र
You can also check out more information about National Food Security Mission.
covered a piece of detailed information about the नॅशनल फूड सिक्योरिटी मिशन. For the registration process and more information about NFSM, visit the National Food Security Mission portal. Keep reading the articles to get an update about the Latest Government Bank Jobs.