This content has been archived. It may no longer be relevant

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना काय आहे:-

आपला देश प्रत्येक क्षेत्रात स्वावलंबी होत आहे. देशाला उत्पादन क्षेत्रात स्वावलंबी बनवण्यासाठी आपल्या देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ही मेक इन इंडिया ही मोहीम राबवली होती. त्यामुळे देशात उत्पादनात वाढ झाली आहे. देशातील उत्पादन वाढवण्यासाठी सरकार सातत्याने प्रयत्न करत असते. यासाठी सरकार वेळोवेळी योजना सुरू करत असते. यातील एक योजना म्हणजे उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना ११ नोव्हेंबर २०२० रोजी सुरू झाली. उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना अंतर्गत देशांतर्गत उत्पादनाला प्रोत्साहन दिले जाईल. या योजनेंतर्गत पुढील ५ वर्षांत १० प्रमुख क्षेत्रांवर दोन लाख कोटी रुपये खर्च केले जाणार आहेत. पळी योजना २०२१ द्वारे देशांतर्गत उत्पादन वाढेल आणि आयातीवरील अवलंबित्व कमी होईल आणि निर्यात वाढेल. जेणेकरून अर्थव्यवस्था चांगली होईल. उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजनेमुळे बेरोजगारीचा दरही कमी होईल.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजनेवर १ कोटी रुपये खर्च होणार असल्याची माहिती सरकारकडून देण्यात आली आहे. या योजनेद्वारे आत्मनिर्भर भारत अभियानालाही चालना मिळणार असून उत्पादनात वाढ होणार आहे. या योजनेंतर्गत २५% कॉर्पोरेट कर दरातही कपात केली जाईल.

देशांतर्गत उत्पादनाला चालना देण्यासाठी उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजना सुरू करण्यात आली आहे. ही योजना सुरू करण्याचा एक उद्देश भारताला आशियातील पर्यायी जागतिक उत्पादन केंद्र बनवणे हा आहे. या योजनेंतर्गत समाविष्ट क्षेत्रांना निधी दिला जाईल. जेणेकरून तो उत्पादन क्षेत्रात पुढे जाऊ शकेल. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार या योजनेत आणखी ८ क्षेत्रांचा समावेश करण्यात येणार आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना या योजनेंतर्गत टप्प्याटप्प्याने बांधकाम आराखड्यालाही मदत केली जाईल. तुम्हालाही या योजनेचा लाभ घ्यायचा असेल तर तुम्हाला या योजनेअंतर्गत अर्ज करावा लागेल. उत्पादन संलग्न प्रोत्साहन योजना ही एक योजना आहे ज्याचा उद्देश कंपन्यांना देशांतर्गत युनिट्समध्ये उत्पादित केलेल्या उत्पादनांच्या वाढीव विक्रीवर प्रोत्साहन देणे आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना परदेशी कंपन्यांना भारतात युनिट्स स्थापन करण्यासाठी आमंत्रित करते, तथापि, स्थानिक कंपन्यांना विद्यमान उत्पादन युनिट्स स्थापन करण्यासाठी किंवा विस्तारित करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे आणि अधिक रोजगार निर्माण करणे आणि इतर देशांमधून आयातीवर देशाचा अवलंबित्व कमी करणे हे देखील या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना वैशिष्ट्ये:-

१. ही योजना ११ नोव्हेंबर २०२० रोजी सुरू झाली.

२. या योजनेद्वारे देशांतर्गत उत्पादनाला चालना दिली जाईल.

३. उत्पादन लिंक्ड योजना चे बजेट पुढील ५ वर्षांसाठी २ लाख कोटी रुपये आहे.

४. या योजनेच्या माध्यमातून ही रक्कम १० प्रमुख क्षेत्रांवर खर्च केली जाणार आहे.

५. उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजनेमुळे आयात कमी होऊन निर्यात वाढेल. जेणेकरून अर्थव्यवस्था चांगली होईल.

६. या योजनेमुळे बेरोजगारीचा दरही कमी होईल.

७. या योजनेद्वारे आत्मनिर्भर भारत मोहिमेलाही वाढ मिळणार आहे.

८. उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजना द्वारे , २५% कॉर्पोरेट कर दर देखील कमी केला जाईल.

९. या योजनेद्वारे भारताला आशियाचे पर्यायी जागतिक उत्पादन केंद्र बनवले जाईल.

१०. या योजनेंतर्गत समाविष्ट असलेल्या क्षेत्रांना पुढे नेण्यासाठी निधी दिला जाईल.

११. उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना २०२० अंतर्गत टप्प्याटप्प्याने बांधकाम योजनेलाही पाठिंबा दिला जाईल

१२. या योजनेअंतर्गत GDP च्या १६% योगदान दिले जाईल.

उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजना चे उद्दिष्ट:-

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजनेचा मुख्य उद्देश देशांतर्गत उत्पादनाला चालना देणे हा आहे. या योजनेच्या माध्यमातून देशाला स्वावलंबनाकडे नेले जाईल. उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजना द्वारे देशातील विविध उत्पादन क्षेत्रांना निधी उपलब्ध करून दिला जाईल. जेणेकरून त्याचा व्यवसाय वाढू शकेल.

उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजनेतून रोजगाराच्या संधीही निर्माण होतील परदेशी कंपन्यांनाही भारतात उत्पादने करण्यास प्रोत्साहन दिले जाईल. या योजनेद्वारे निर्यात वाढेल आणि आयात कमी होईल. जेणेकरून देशाची अर्थव्यवस्था चांगली होईल.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना क्षेत्रे:-

  • अडव्हान्स केमिकल सेल बॅटरी
  • इलेक्ट्रॉनिक आणि तंत्रज्ञान उत्पादने
  • ऑटोमोबाईल्स आणि ऑटो घटक
  • फार्मास्युटिकल औषधे
  • दूरसंचार आणि नेटवर्किंग उत्पादने
  • कापड उत्पादन
  • अन्न उत्पादने
  • सौर पीव्ही मॉड्यूल
  • पांढरा माल
  • विशेष स्टील

उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजनेअंतर्गत प्रत्येक क्षेत्राचे बजेट:-

१. ऍडव्हान्स केमिस्ट्री सेल बॅटरी – १८ कोटी रुपये

२. ऑटोमोबाईल्स आणि ऑटो घटक – ५७ कोटी रुपये

३. फार्मास्युटिकल औषधे – १५,००० कोटी रुपये

४. दूरसंचार आणि नेटवर्किंग उत्पादने – १२ कोटी रु

५. कापड उत्पादने – १० कोटी रु

६. अन्न उत्पादने- १० कोटी रुपये

७. सौर पीव्ही मॉड्यूल – ४५०० कोटी रुपये

८. पांढरा माल – ६ कोटी रुपये

९. विशेष स्टील – ६,३२२ कोटी रुपये

उत्पादन लिंक्ड योजनेचे फायदे:-

१. देशांतर्गत उत्पादनाला चालना देण्यासाठी सरकारने १० उत्पादन क्षेत्रांसाठी २ लाख कोटी रुपयांच्या उत्पादन-आधारित प्रोत्साहन योजना मंजूर केल्या आहेत

२. उत्पादन लिंक्ड योजना चा फायदा रेफ्रिजरेटर वॉशिंग मशिन फार्मास्युटिकल्स विशेष प्रकारचे पोलाद वाहने दूरसंचार कापड खाद्य उत्पादने सोलर फोटोव्होल्टेइक आणि मोबाईल फोन बॅटरी यांसारख्या उद्योगांमधील गुंतवणूकदारांना होईल.

३ उत्पादन आधारित प्रोत्साहन योजना अंतर्गत Apple, Foxconn, Hon Hai, Wistron आणि Samsung सारख्या उत्पादकांकडून भारतात गुंतवणूक केली जाईल.

४. देशातील उत्पादन क्षेत्र वाढल्याने देशातील सर्व नागरिकांच्या गरजाही पूर्ण होतील.

५. ही योजना यशस्वी करण्यासाठी येत्या पाच वर्षांत जास्तीत जास्त २ लाख कोटी रुपये खर्च केले जातील.

६. तंत्रज्ञानातील गुंतवणुकीचाही या योजनेत समावेश केला जाईल आणि त्याचवेळी क्षमताही सुनिश्चित केली जाईल.

७. मोठ्या प्रमाणावर अर्थव्यवस्था निर्माण करण्याबरोबरच निर्यातही वाढेल ज्यामुळे भारत जागतिक क्रमवारीचा अविभाज्य घटक बनला आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना मार्गदर्शक तत्वे:-

१. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्रालयाने ज्याने ही योजना सुरू केली आहे त्यांनी देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय कंपनीच्या १६ प्रस्तावांना मंजुरी दिली आहे जी पुढील ५ वर्षांत १०.५ लाख कोटी रुपयांच्या मोबाइल फोनच्या उत्पादनासाठी ११००० कोटी रुपयांचा प्रस्ताव देईल

२. ज्या कंपन्यांनी या योजनेसाठी अर्ज केला आहे त्यात सॅमसंग आणि रायझिंग स्टार याशिवाय आयफोन निर्माता आपापले च्या कॉन्ट्रॅक्ट मॅन्युफॅक्चरिंग फॉक्सकॉन विस्ट्रॉन आणि पेगाटोन यांचा समावेश आहे.

३. ज्या देशांतर्गत कंपन्यांनी प्रस्ताव मंजूर केले आहेत त्यात गेट इलेक्ट्रॉनिक यूटीएल निओलिंक आणि लावा भगवतीवरील ऑप्टिमस यांचा समावेश आहे.

४. पुढील ५ वर्षांत मोबाईल फोन क्षेत्रातून २ लाख प्रत्यक्ष नोकऱ्या आणि सुमारे ६ लाख अप्रत्यक्ष नोकऱ्या निर्माण होण्याची अपेक्षा आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजना पात्रता:-

केवळ योजनेअंतर्गत नोंदणीकृत कंपनीद्वारे उत्पादन केलेला माल प्रोत्साहन योजनेसाठी पात्र असेल. इतर उत्पादक किंवा त्याच व्यापारी गटाच्या इतर कंपन्यांनी उत्पादित केलेला माल वाढीव उलाढालीच्या गणनेत समाविष्ट केला जाणार नाही असे स्पष्ट करण्यात आले आहे.

उत्पादन लिंक्ड प्रोत्साहन योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे:-

१. अर्जदार भारताचा कायमचा रहिवासी असणे आवश्यक आहे.

२.आधार कार्ड

३.उत्पन्न प्रमाणपत्र

४.पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र

५.मोबाईल नंबर

६. उत्पादन प्रमाणपत्र

उत्पादन प्रोत्सहन लिंक्ड योजना अर्ज करण्याची प्रक्रिया:-

उत्पादन प्रोत्सहन लिंक्ड योजनेअंतर्गत अर्ज करायचा असेल तर तुम्हाला आता काही काळ वाट पाहावी लागेल. ही योजना सरकारने नुकतीच सुरू केली आहे. या योजनेंतर्गत अर्ज करण्यासाठी लवकरच अधिकृत वेबसाइट सुरू केली जाईल. त्यानंतर तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज करू शकता.

Check out the Production Linked Incentive Scheme Official Website.