This content has been archived. It may no longer be relevant
प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजना 2024, ग्रामीण भागाचा विकास करण्यासाठी शासन ग्रामीण भागाशी संबंधित विविध योजना सुरू करत आहे. ऊर्जा मंत्रालयाने ५ जानेवारी २०१५ रोजी प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजना सुरू केली. ही योजना सुरू करण्याची घोषणा आपल्या देशाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केली होती. या योजनेद्वारे देशातील नागरिकांना एलईडी बल्ब दिले जातात.
प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेला ५ जानेवारी २०२२ रोजी ७ वर्षे पूर्ण झाली आहेत. ही योजना जगातील सर्वात मोठी शून्य सबसिडी होम लाइटिंग प्रोग्राम आहे. ज्यामध्ये देशभरात ३६.७८ कोटींहून अधिक एलईडीचे वितरण करण्यात आले आहे. ५ जानेवारी २०२२ पर्यंत वार्षिक ४७७७८ दशलक्ष KWH ची ऊर्जा बचत साध्य झाली आहे. याव्यतिरिक्त CO२ उत्सर्जनात ३६० दशलक्ष टन घट करून ९७४७ मेगावॅटची सर्वोच्च मागणी टाळली गेली आहे. या योजनेतून ७२.०९ लाख एलईडी ट्यूबलाइट आणि २३.४१ लाख ऊर्जा कार्यक्षम पंखे वितरित करण्यात आले आहेत.
या योजनेमुळे १९१५६ कोटी रुपयांची अंदाजे वार्षिक बचत झाली आहे. या योजनेमुळे एलईडी बल्बच्या खरेदी दरातही घट झाली आहे. वितरित केल्या जाणाऱ्या LED बल्बचे तांत्रिक तपशील ७V वरून ९V आणि ८५Lumen वरून १००Lumen पर्यंत वाढवले आहेत.या योजनेचा लाभ आतापर्यंत ९ कोटींहून अधिक ग्राहकांनी घेतला आहे. या कार्यक्रमाची माहिती अधिकृत वेबसाइटवर प्रसारित केली जाते. याव्यतिरिक्त एलईडी बल्ब खुल्या ई-बिडिंग प्रक्रियेद्वारे खरेदी केले जातात.
हे सुरू करण्यामागचा मुख्य उद्देश ऊर्जा कार्यक्षमता गावापर्यंत नेणे हा आहे. पीएम ग्रामीण उजाला योजना २०२ २ द्वारे वीज बिल कमी केले जाईल. जेणेकरून लोकांची बचत वाढेल. या योजनेअंतर्गत सुमारे १५ ते २० कोटी लाभार्थ्यांना ६० कोटी एलईडी बल्बचे वाटप केले जाणार आहे. प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेच्या माध्यमातून लोकांना केवळ पैशांची बचतच होणार नाही तर त्यांना चांगले जीवनही मिळेल. या योजनेतून एलईडी बल्बची मागणीही वाढणार असून त्यामुळे गुंतवणूक वाढणार आहे.
प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजना प्रमुख वैशिष्ट्ये:-
| योजनेचे नाव | प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजना |
| लॉन्च केले | एनर्जी एफिशिएन्सी सर्व्हिसेस लिमिटेड |
| लाभार्थी | ग्रामीण भागात राहणारे नागरिक |
| वस्तुनिष्ठ | ग्रामीण भागात ऊर्जा कार्यक्षमता घेऊन जाणे |
| एलईडी बल्बची किंमत | ₹१० |
| लाभार्थ्यांची संख्या | १५ ते २० कोटी |
| एलईडी बल्बची संख्या | ६० कोटी |
| वीज बचत | ९३२४ कोटी युनिट्स |
| युनिट्स पैसे वाचवणे | ५० हजार कोटी रुपये |
| कार्बन उत्सर्जन कमी | ७.६५ कोटी |
प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेचा उद्देश:-
ग्रामीण उजाला योजनेचा मुख्य उद्देश ग्रामीण भागात ऊर्जा कार्यक्षमतेपर्यंत पोहोचणे हा आहे. या योजनेद्वारे १० मध्ये एक एलईडी प्रदान केला जाईल. यामुळे विजेचा वापर कमी होईल आणि पैशांची बचत होईल. ग्रामीण उजाला योजना २०२२ द्वारे ग्रामीण भागाचा विकास होईल आणि त्यांचे जीवनमान सुधारेल. या योजनेच्या माध्यमातून ग्रामीण भागातील लोकांमध्ये ऊर्जा कार्यक्षमतेबाबत जागरूकता निर्माण होऊन संपूर्ण देशाचा विकास होईल.
प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेचे लक्ष्य:-
१. ३ वर्षांत एलईडी दिवे बदलण्याचे लक्ष्य – ७७० दशलक्ष
२. अपेक्षित वार्षिक ऊर्जा बचत – १०५ अब्ज KWH
३. पीक लोडमध्ये अपेक्षित घट – २०००० मेगावॅट
४. वार्षिक अंदाजित हरितगृह वायू उत्सर्जन घट – ७९ दशलक्ष टन CO2
ग्रामीण उजाला योजना वैशिष्ट्ये:-
- प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेअंतर्गत ग्रामीण भागातील कुटुंबाला १० मध्ये एलईडी बल्ब दिले जातील.
- या योजनेअंतर्गत प्रत्येक कुटुंबाला तीन ते चार एलईडी बल्ब दिले जाणार आहेत.
- पीएम ग्रामीण उजाला योजना २०२२ सार्वजनिक क्षेत्रातील ऊर्जा कार्यक्षमता सेवा लिमिटेडद्वारे सुरू केली जाईल.
- ही योजना टप्प्याटप्प्याने वाराणसी, आराह, नागपूर, वडनगर आणि विजयवाडा येथे लागू केली जाईल.
- ही योजना एप्रिलपर्यंत संपूर्ण भारतात लागू केली जाईल.
- ग्रामीण उजाला योजनेतून १५ ते २० कोटी लाभार्थ्यांना ६० कोटी एलईडी बल्बचे वाटप करण्यात येणार आहे.
- प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजना २०२२ च्या माध्यमातून वर्षाला सुमारे ९३२५ कोटी युनिट विजेची बचत होणार आहे.
- या योजनेद्वारे वार्षिक ७६.५ दशलक्ष टन कार्बन उत्सर्जन कमी केले जाईल.
- या योजनेतून दरवर्षी ५० हजार कोटींची बचत होणार आहे.
- प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी केंद्र आणि राज्य सरकारकडून कोणतेही अनुदान घेतले जाणार नाही. या योजनेचा खर्च EESL उचलेल.
- या योजनेंतर्गत कॉस्ट रिकव्हरी कार्बन ट्रेडिंगद्वारे केली जाईल.
- प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेच्या माध्यमातून ग्रामीण भागातील लोकांना ऊर्जा कार्यक्षमतेबद्दल जागरूक केले जाईल.
- या योजनेतून वीज बिलात कपात होणार आहे.
- या योजनेतून लोकांच्या पैशांची बचत होणार आहे.
महत्वाची कागदपत्रे:-
- वीज बिलाची छायाप्रत
- फोटो आयडी पुरावा
- निवास प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र
- शिधापत्रिका
- मोबाईल नंबर
- उत्पन्न प्रमाणपत्र
- आधार कार्ड
तक्रार दाखल करण्याची प्रक्रिया:-
१. सर्वप्रथम तुम्हाला प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
२. आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
३. मुख्यपृष्ठावर तुम्हाला मेनू बार पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
४. आता तुम्हाला डॅशबोर्ड पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
५. त्यानंतर उजाला या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
६. आता तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल.
७. या पृष्ठावर आपली तक्रार नोंदवा या पर्यायावर क्लिक करा.
८. यानंतर तुमच्यासमोर ग्राहक तक्रार नोंदणी पृष्ठ उघडेल.
९. या पेजवर तुम्हाला कॉलर नंबर भाषा राज्य योजना जिल्हा इत्यादी टाकावे लागतील.
१०. त्यानंतर तुम्हाला Save च्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
११. अशा प्रकारे तुम्ही तक्रार दाखल करू शकाल.
You can also check out more information about the UJALA Scheme.
Here we covered a small piece of information about the प्रधानमंत्री ग्रामीण उजाला योजना. For more information visit the Ujala Yojana. Stay tuned to get notified about the other Government scheme.